مالیات تکلیفی چیست؟

مالیات تکلیفی چیست ؟

همانطوریکه از مفهوم لغوی مالیاتهای تکلیفی بر میآید بحث انجام یک تکلیف مطرح میباشد و مقصود،فرایند پرداخت نوعی مالیاتست که انجام آنرا قانون بر عهده اشخاصی معین بصورت تکلیف قرار داده است. این اشخاص معین طبق قانون قبل از پرداخت هر وجهی به اشخاص ثالث ، مکلفند مبالغی که میزان آنرا نیز قانون مشخص نموده از وجوه مزبور کسر و و بطور علی الحساب در موعد مقرر بحساب سازمان امور مالیاتی واریز نموده و مابقی را ضمن کسر سایر کسورات در وجه آن اشخاص ثالث پرداخت نمایند.بنابر این سه عنصر کارفرما (کسی که تکلیف بعهده اوست) و مالیات و اشخاص ثالث در این میان نقش دارند.به چندنوع مالیاتهای تکلیفی در قانون اشاره شده که به شرح ذیل سه نمونه آنرا، برای درک بهتر مفهوم این نوع مالیات برمیشمرم.
  
1-ساده ترین نوع مالیات تکلیفی همان مالیات بر حقوق کارمندان یا کارگران و پرسنل (بعنوان اشخاص ثالث)یک وزارتخانه،سازمان،موسسه،بنگاه اقتصادی و شرکتها و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی (بعنوان کارفرما)است که باید بموجب قانون همه ماهه از حقوق پرسنل کسر و در مهلت مقرر قانونی بحساب سازمان امورمالیاتی واریز گردد.در واقع دریافت اینگونه مالیات خارج از اختیار کارمندان بوده و سهل الوصول ترین نوع دریافت مالیات میباشد. 

2- حتماً تا بحال در برابر نام کارفرما واژه پیمانکار شنیده اید.پیمانکار کسی است که کارفرما طی قراردادی، انجام اموری را به وی محول نموده و مطابق قرارداد به ازاء میزان خدماتی که ارائه میدهد اجرت یا حق الزحمه خود را از کارفرما دریافت میکند.در اینجا پیمانکار همان شخص ثالث بوده و کارفرما مکلف است قبل از هر پرداختی به پیمانکار درصدی از ناخالص پرداختی را(( بعنوان علی الحساب)) کسر و بحساب سازمان امور مالیاتی واریز نماید. در این مثال باز مسئولیت دریافت و پرداخت مالیات مذکور بعهده و تکلیف کارفرما بوده و ((خارج از اراده و اختیار پیمانکار)) میباشد.این نوع مالیات موضوع ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم بوده که تا قبل از شهریور سالجاری بمیزان 5% ناخالص دریافتی پیمانکار بوده که بعداز تاریخ ذکر شده بمیزان 3% اصلاح گردید.

3-مالیات موضوع تبصره9 ماده 53 قانون مالیاتهای مستقیم:

نوعی دیگر از مالیاتهای تکلیفی مالیات بر اجاره املاک مانند زمین ،ساختمان و مغازه بوده که قانون پرداخت آنرا بصورت تکلیف ،بعهده مستاجر قرار داده تا همه ماهه قبل از پرداخت مال الاجاره در وجه موجر ابتدا درصدی از آنرا که باز بموجب قانون تعیین گردیده از آن کسر و در مهلت قانونی بحساب مربوطه واریز و مابقی آنرا به موجر پرداخت نماید.شاید برایتان این شبهه پیش بیاید که پس چرا زمانی که شما مستاجر بودید این تکلیف را انجام نمیدادید. دلیل آن این است که این نوع مالیات ( مالیات بر اجاره املاک )زمانی مورد نظر قانونست که مستاجر یک وزارتخانه،موسسات و شرکتهای دولتی،نهادهای انقلاب اسلامی،شهرداریهاو سایر شرکتها و اشخاص حقوقی باشد.پس اگر مستاجر یک شخص حقیقی بود تکلیفی برای کسر و واریز مالیات از مال الاجاره پرداختی به موجر ندارد.(دوستان لازمست اشخاص حقیقی و حقوقی را بدرستی بشناسند(

توضیحات اضافه :

مالیات تکلیفی قسمتی از مالیات بر درآمد اشخاص است که تکلیف کسر و پرداخت آن طبق احکام قانونی مربوطه در برخی منابع مالیات بر درآمد به عهده پرداخت کنندگان وجوه می باشد .
انواع مالیاتهای تکلیفی :
مالیاتهای تکلیفی مقرر درقانون مالیاتهای مستقیم ، مصوب اسفند66 واصلاحیه 27/11/80 و تکالیف پرداخت کنندگان وجوه و مهلت ومحل پرداخت مالیات مزبور به شرح زیر می باشد:
1- ماده53،تبصره9 (مالیات تکلیفی اجاره املاک)
2- مواد85و86 اصلاحی (مالیات تکلیفی حقوق(
3- ماده102 (مالیات تکلیفی مضاربه(
4- ماده103 (مالیات تکلیفی حق الوکاله(
5- ماده104 (مالیات تکلیفی حق الزحمه ها(
6- ماده107 (مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی وموسسات مقیم خارج(
7- ماده109 (مالیات تکلیفی موسسات بیمه(
8- ماده116 (تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی(
9- ماده118 (مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی ومدیران تصفیه وضامن ها(
10- ماده123 (مالیات تکلیفی منافع بلاعوض اموال(
11- ماده143 (مالیات تکلیفی نقل وانتقال سهام(

حکم قانونی مسئولیت مدیران(ماده199) :هرشخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مؤدیان دیگرمی باشد، درصورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت، مشمول جریمه ای معادل 20% مالیات پرداخت نشده خواهد بود.
- در مواردی که مکلفین به کسر مالیات وزارتخانه ها، شرکت یا موسسه دولتی یا شهرداری باشد، مسئول امرمشمول مجازات مقرر در قانون تخلفات اداری خواهند بود.
- هرگاه مکلف به کسرمالیات شخص حقوقی غیردولتی باشد، مدیر یا مدیران مربوطه علاوه بر مسئولیت تضامنی نسبت به پرداخت مالیات و جرائم متعلق، به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال محکوم خواهند شد..

منبع: سایت حسابداری کوثر